TEATR—TILSIMLI AYNA

Qaraqalpaq mámleketlik Jas tamashagóyler teatrı 1978-jıl shólkemlestirilip, óziniń birinshi perdesin Qaraqalpaqstan xalıq shayırı, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı belgili dramaturg Keńesbay Raxmanovtıń “Eglengen báhár” spektakli menen ashtı. Jańadan ashılǵan teatrǵa házirgi Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik akademiyalıq muzıkalı teatrınan Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq artistleri, xızmet kórsetken artistler:S.Allamuratova, X.Saparov, M.Matchanov, S.Utepbergenov, Ǵ.Doshumov, M.Xalmuratova, B.Qayıpovlar mirát etilip, talantlı aktyorlardan: D.Kewnimjaev, A.Ańsatbaev, N.Xojamuratov, S.Dawletova, A.Naӯrızova, J.Jumanov, J.Abıllaev, A.Axmurzaevalar menen tolıqtırıldı.

Teatrdıń birinshi direktor lawazımında Ózbekstan, Qaraqalpaqstan hám Bashqurtstan xalıq artisti, mámleketlik sıylıqlardıń laureatı B.Matchanov basshılıq etti. Sońınan Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri B.Sharipov, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri A.Júzimbetov, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq artisti, Qaraqalpaqstan Respublikası Jaslar sıylıǵınıń laureatı R.Saparova, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstanǵa miynet sińgen mádeniyat xızmetkeri M.Eщjanov, Qaraqalpaqstan Respublikasında xızmet kórsetken mádeniyat xızmetkeri J.Turdımuratov, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri B.Utebaev, J.Ótepbergenovlar islep kelgen. Olar menen birgelikte teatrda hár bir saxnalastırılǵan hár qıylı janrlardaǵı spektakllerdi tamashagóylerge kóterińki ruwxta jetkerip beriwde belgili rejissyorlardan: teatrdıń birinshi bas rejissyorı, Ózbekstan Respublikası xalıq artisti, Qaraqalpaqstan Respublikasında xızmet kórsetken artist, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı, “El-jurt húrmeti”, “Mehnat shuxrati” ordenleri hám “Mehnat faxriysi” kókirek nıshanı iyesi N.Ańsatbaev, Ózbekstan Respublikasına xızmet kórsetken, Qaraqalpaqstan xalıq artisti, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı R.Tóreniyazov, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri B.Utebaev, A.Sharipov, A.Efremov, Ózbekstan Respublikasında miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri Í.Aybatovlar, belgili dramaturglardan Ózbekstan Qaharmanı, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı, mámleketlik sıylıqlardıń laureatı T.Qayıpbergenov, Ózbekstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri, Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı S.Xojaniyazov, Qaraqalpaqstan xalıq shayırı, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkemóner ǵayratkeri, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı K.Raxmanov, Qaraqalpaqstan xalıq shayırı, “El-jurt húrmeti” ordeni iyesi K.Kárimov, Qaraqalpaqstan Respublikasına xızmet kórsetken mádeniyat xızmetkeri G.Tursunova, Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı A.Sultanov, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri P.Aytmuratov, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri A.Utepbergenov, S.Jumaǵulov, J.Xojanovlar hám belgili xudojniklerden: Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri B.Nurımbetov, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq xudojnigi, Berdaq atındaǵı mámleketlik sıylıqtıń laureatı I.Alibekov hám Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri B.Aytmuratovlar, sonday-aq, teatrdıń birinshi ádebiy bólim baslıǵı, Qaraqalpaqstan Respublikasında miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri G.Tursunovalar pidayı miynetleri menen tamashagóyler alǵısına miyasar bolǵan.

Teatr óziniń dóretiwshilik toparınıń tájiriybesin arttırıwda Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi hám Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi jaqınnan járdem berip Ózbekstan Respublikası hám jáhán kóleminde ótkerilgen teatrlar festivallarında qatnastı. 1990-jılı teatr jámááti Tashkent qalasında ótkerilgen “I Regionallıq Orta Aziya hám Qazaqstan jas tamashagóyler teatrları festivali”nda, 1998-jılı Tashkent qalasında ótkerilgen I-xalıqaralıq “XUMO” festivalinda, 2007-jılı 1-7-aprel kúnleri Túrkmenstan Respublikasınıń Ashqabad qalasında ótkerilgen “Folklor hám milliy teatrlar Xalıqaralıq festivalı”nda, 2007-jılı 1-11-sentyabrde Mısrdıń Kair qalasında “XIX xalıqaralıq eksperimental teatrlar festivalı”nda, 2011-jılı Tashkent qalasında ótkerilgen “TeatrWz” II xalıqaralıq teatrlar festivallarinda,
2001-jıl Úrgenish qalasında, 2003-jıl Tashkent qalasında ótkerilgen “Qaraqalpaq mádeniyatı hám ádebiyatı kúnleri”nde, 2006-jılı “Seni jırlaymız, zamanlas!”, 2008-jılı jas rejissyorlardıń “Debyut-2008”, “Sarhisob”, “Navrwz arafasida” sıyaqlı festivallarında qatnasıwǵa miyasar boldı.

2003-jıldıń 1-dekabrinde teatrdıń 25 jıllıq yubileyi saltanatlı túrde ótkerilgen hám Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi Prezidiumınıń “Húrmet jarlıǵı” menen sıylıqlanǵan.
2018-jıl 25-avgust kúni teatr óziniń taza binasınıń ashılıw saltanatın ótkerdi. Bul keshede Ózbekstan Respublikası Prezidenti apparatı, Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi hám basqa da shólkemlerden miymanlar saltanatlı kesheni alıp barıwda belsendi qatnastı hám teatrǵa bahalı sawǵaların inam etti.
Qaraqalpaqstan Respublikasına xızmet kórsetken kórkem óner ǵayratkeri P.Aytmuratov búgingi kúnde teatrǵa basshılıq etip kelmekte. Ózbekstan Respublikasında miyneti sińgen mádeniyat xızmetkeri Í.Aybatov teatrǵa bas rejissyorlıq etip atırǵan bolsa, rejissyorlar A.Qudaynazarov hám Ó.Bekturǵanovlar repertuardı bayıtatuǵın eń jaqsı spektakllerdi saxnalatırıp kelmekte. Teatrdıń házirgi dóretiwshilik toparına ustazlıq etip kiyatırǵan Ózbekstan Respublikasında xızmet kórsetken artist L.Xalıqnazarova, Qaraqalpaqstan Respublikasında xızmet kórsetken artistler A.Nawrızova, J.Abdimovlar, Qaraqalpaqstan jaslar sıylıǵınıń laureatı R.Piyazova, talantlı aktyor-aktrisalardan: R.Urazbaev, Q.Kubesova, J.Abıllaev, M.Nuratdinov, G.Yusupova, S.Arziev, jas talant iyeleri, Ózbekstan mámleketlik kórkem óner hám mádeniyat institutı Nókis filialı pitkerip dóretiwshilik jumısların alıp barıp atırǵan aktyorlar: B.Japarov, R.Tlemisov, P.Tólegenov, P.Kelimbetov, Sh.Dawletmuratov, I.Begjanov, R.Jarimbetov, aktrisalar A.Ótepbergenova, G.Jaymanova, G.Japarova, G.Seytimovalar, solar menen bir qatarda Q.Japarov, M.Kuldasova, J.Aytnazarova, A.Bayımbetova, N.Dosnazarov, A.Tóremuratov, S.Atamuratova,Z.Uzaqbergenova, S.Ańsatbaev, G.Pirniyazovalar bir neshe jıllardan berli xızmet kórsetip kelmekte.
2019 jıldıń 10-15-iyun kúnleri Qaraqalpaqstan Respublikasında birinshi márte «Seni jırlaymız, zamanlas!” Ózbekstan teatrlarınıń V Respublika kórik festivalı kóterińki ruwxta bolıp ótti. Festivalǵa Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrı B.Aytmurattıń “Moynaqta baxıttıń tańları attı” hám festivaldan tısqarı Dzyundzi Kinositanıń “Tırna párleri” spektaklleri menen qatnastı. Festival juwmaǵında teatr B.Aytmurattıń “Moynaqta baxıttıń tańları attı” spektakli menen “Eń jaqsı dramaturgiya” nominaciyası menen sıylıqlandı. Sonday-aq, teatr direktorı P.Aytmuratov hám de direktor orınbasarı A.Seytovqa festivaldıń shólkemlestiriwshilik jumıslarında belsendilik kórsetkeni ushın Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi tárepinen “Minnetdarshılıq xatı” berildi. Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi tárepinen teatrımızǵa festivalda belsendilik kórsetkeni ushın “Húrmet jarlıǵı” tapsırıldı hám teatr rejissyorı Ó.Bekturǵanov “Jas rejissyor” nominaciyası menen sıylıqlandı.
Qaraqalpaq mámleketlik Jas tamashagóyler teatrı búgingi kúnge shekem 170 ten artıq spektakllerdi saxnalastırǵan bolsa, házirgi kúnde teatrda jergilikli hám sırt el dramaturgleriniń klassik shıǵarmaları saxnalastırılmaqta hám teatr repertuarı bayıp barmaqta.